• آیه مباهله
  • آیه مباهله

89- فضیلت قرآنی

مأمون به امام رضا (عليه‏ السلام) عرض كرد: بزرگترين فضيلت اميرالمؤمنين علی (عليه‏ السلام) را كه قرآن بر آن دلالت دارد، به من خبر ده.

حضرت فرمود: فضيلتى كه در مباهله است. پيامبر (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله) حسن و حسين (عليهماالسلام) را فرا خواند كه به حُكم قرآن پسران او حساب شدند، و فاطمه (عليهاالسلام) را فرا خواند كه آن حضرت مصداق زنانِ مذكورِ او در آيه حساب شد. سپس اميرالمؤمنين (عليه‏ السلام) را فرا خواند كه به حكم خداى عزوجل، نفس پيامبر (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) قرار داده شد.

اين مطلب هم ثابت است كه هيچ يك از مخلوقات خداى تعالى از پيامبر (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) بالاتر و افضل نيست. بنا براين به حكم خداى عزوجل بايد كسى از نفس رسول اللّه‏ (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) يعنى اميرالمؤمنين (عليه‏ السلام) بالاتر نباشد.

مأمون پرسيد: شايد منظور از «انفسنا» خود حضرت باشد.

امام رضا (عليه‏ السلام) فرمود: اين صحيح نيست زيرا خداوند می‌فرمايد: «نَدعُ»؛ دعوت كنيم، و دعوت كننده هميشه ديگرى را فرا مى‏ خواند و معنى ندارد كه خود را فرا بخواند. در مباهله هم مى‏ بينيم كه پيامبر (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) فقط يك نفر مرد را فراخوانده و او اميرالمؤمنين علی (عليه‏ السلام) است. پس ثابت شد كه على (عليه‏ السلام) نفس پيامبر (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) است كه خداوند سبحان در كتابش قصد كرده و حكم خود درباره نفس بودن اميرالمؤمنين (عليه‏ السلام) نسبت به پيامبر (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) را در كتابش ثبت كرده است.

 

قَالَ الْمَأْمُونُ يَوْماً لِلرِّضَا (ع) أَخْبِرْنِي بِأَكْبَرِ فَضِيلَةٍ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) يَدُلُّ عَلَيْهَا الْقُرْآنُ قَالَ فَقَالَ لَهُ الرِّضَا ع فَضِيلَتُهُ فِي الْمُبَاهَلَةِ قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبِينَ، فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ (ص) الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ (ع) فَكَانَا ابْنَيْهِ وَ دَعَا فَاطِمَةَ (ع) فَكَانَتْ فِي هَذَا الْمَوْضِعِ نِسَاءَهُ وَ دَعَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فَكَانَ نَفْسَهُ بِحُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَدْ ثَبَتَ أَنَّهُ لَيْسَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَجَلَّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ أَفْضَلَ فَوَجَبَ أَنْ لَا يَكُونَ أَحَدٌ أَفْضَلَ مِنْ نَفْسِ رَسُولِ اللَّهِ (ص) بِحُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ أَ لَيْسَ قَدْ ذَكَرَ اللَّهُ الْأَبْنَاءَ بِلَفْظِ الْجَمْعِ وَ إِنَّمَا دَعَا رَسُولُ اللَّهِ (ص) ابْنَيْهِ خَاصَّةً وَ ذَكَرَ النِّسَاءَ بِلَفْظِ الْجَمْعِ وَ إِنَّمَا دَعَا رَسُولُ اللَّهِ (ص) ابْنَتَهُ وَحْدَهَا فَلِمَ لَا جَازَ أَنْ يَذْكُرَ الدُّعَاءَ لِمَنْ هُوَ نَفْسُهُ وَ يَكُونَ الْمُرَادُ نَفْسَهُ فِي الْحَقِيقَةِ دُونَ غَيْرِهِ فَلَا يَكُونُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) مَا ذَكَرْتَ مِنَ الْفَضْلِ قَالَ فَقَالَ لَهُ الرِّضَا (ع) لَيْسَ بِصَحِيحٍ مَا ذَكَرْتَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ ذَلِكَ أَنَّ الدَّاعِيَ إِنَّمَا يَكُونُ دَاعِياً لِغَيْرِهِ كَمَا يَكُونُ الْآمِرُ آمِراً لِغَيْرِهِ وَ لَا يَصِحُّ أَنْ يَكُونَ دَاعِياً لِنَفْسِهِ فِي الْحَقِيقَةِ كَمَا لَا يَكُونُ آمِراً لَهَا فِي الْحَقِيقَةِ وَ إِذَا لَمْ يَدْعُ رَسُولُ اللَّهِ )(ص) رَجُلًا فِي الْمُبَاهَلَةِ إِلَّا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فَقَدْ ثَبَتَ أَنَّهُ نَفْسُهُ الَّتِي عَنَاهَا اللَّهُ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ وَ جَعَلَ حُكْمَهُ ذَلِكَ فِي تَنْزِيلِهِ قَالَ فَقَالَ الْمَأْمُونُ إِذَا وَرَدَ الْجَوَابُ سَقَطَ السُّؤَال‏

(الفصول المختارة، ص38/ بحار الأنوار، ج‏49، ص188)

logo-samandehi تارنمای اختصاصی موضوع مباهله
مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت مباهله
تمامی حقوق برای مؤلفین و دست اندرکاران محفوظ است.
استفاده از محتوای تارنما، با ذکر منبع بلامانع است.