مقاله مباهله

شهر بیست/ «مباهَلَه» زیربنایِ «غـدیر» است و پیش از جریان غدیر، خدای سبحان در قرآن، به روشنی، وجود مبارکِ امیرمؤمنان «علی بن ابیطالب علیه ‏السلام» را به منزله «نَفْس و خودِ» پیامبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله یاد کرده است.

به گزارش «شهر بیست»، مرتضی نجفی قدسی خادم القرآن و فعال رسانه‌ای در یادداشتی به مناسبت روز مباهله به تشریح این ماجرای قرآنی و ابعاد مختلف آن پرداخت. متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانید.

«فَمَنْ حَاجَكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ» (سوره آل‌عمران، آیه ۶۱)

طليعه طلايينِ روز بيست و چهارم ذى‌حجه، همان صبحى است كه پيامبر عزيزمان صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏آله، رسولِ مِهر و لبخند، پا به ميدانِ نبرد با بزرگان مسيحيت نهادند… آمدند تا با يك‏ديگر «مباهَلَه» كنند؛ يعنى هر دو طرف دعا كنند و از خداى يكتا بخواهند تا هر كس حق است، دعايش اجابت شود و هركه ناراست و كژانديش و دروغ‌پيشه است، رسوا شود و عذابِ عظيمِ الهى بَر او فرو ريزد.

آیه «مباهله» (آل عمران:61) از مهم ترین ادله قرآنی، در خصوص فضیلت و برتری اهل بیت(ع) محسوب می گردد. مفسران و دانشمندان مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت در طول تاریخ درباره این آیه بحثهای مختلفی را انجام داده اند. در این مقاله با توجه به اهمیت موضوع، آیه «مباهله» را به صورت تطبیقی از دیدگاه فریقین بررسی و به شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط پاسخ داده شده است. نکته حائز اهمیت این است که از ظاهر آیه «مباهله» نمی توان برای ولایت و رهبری اهل بیت (ع) استفاده نمود؛ چون ظاهر این آیه شریفه صرفاً فضیلت و برتری اهل بیت(ع) را بیان می کند، ولی با توجه به معنا و مفهوم آیه و مقایسه مصادیق آن با دیگران، می توان از آن برای ولایت و رهبری اهل بیت(ع) نیز استفاده هایی کرد

بسم الله الرحمن الرحیم

....
اما مطلب مهمّی كه در پیش داریم جریان مباهله است كه بیست و چهارم ذیحجّه روز مباهله است؛ این روز را آقایان باید گرامی بداریم، همه ما؛ چه حوزوی چه دانشگاهی، چه برادران و خواهران ایمانی، از برجسته‌ترین روزهای سال، همین 24 ذیحجّه است كه روز مباهله است. مسیحی‌ها فكر می‌كردند كه ـ معاذ الله ـ عیسی فرزند خداست مبتلا به تثلیث شدند گفتند اب و ابن و روح القدس و مانند آن، آیه نازل شد: ﴿لَقَدْ كَفَرَ الَّذینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ﴾ (۱).

چکیده
آیه مباهله از جمله آیاتی است که بر فضیلت و عظمت اصحاب کساء دلالت داشته و در منابع فریقین روایات متعددی در این زمینه نقل شده است که محدثان، مفسران و دانشمندان مذاهب اسلامی، بر دلالت آنها بر جایگاه ویژه اصحاب کساء و اختصاص آیه مباهله به آنان اذعان کرده‌اند. با وجود اینکه می‌توان دلالت آیه مباهله و شأن نزول آن را بر فضیلت و عظمت اهل بیت (ع) میان مذاهب اسلامی محل اتفاق دانست، اما در این بین، مؤلفان المنار با انکار روایات دالِ بر اختصاص این آیه به اصحاب کساء، و با استناد به روایتی از ابن‌عساکر، آیه را به افراد دیگری نیز ارتباط داده‌اند. در این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی روایات دالّ بر ارتباط آیه با اصحاب کساء را، از منابع معتبر اهل سنّت و شیعه نقل می‌کنیم و سخن بزرگان اهل تسنن در دلالت آیه مباهله و روایات مرتبط با آن بر فضایل اصحاب کساء را بیان می‌کنیم و سپس دیدگاه و ادعای مؤلفان المنار تبیین، بررسی و نقد می‌شود.

  • دیدار نمایندگان نجران با پیامبراكرم (ص)
  • رسول اكرم با چه كسانی به مباهله می رود؟
  • انصراف از مباهله
  • عظمت حضرت زهرا علیها السلام
  • سند آیه مباهله

 

«نجران» بخش با صفایی با هفتاد دهكده تابع خود، در نقطه مرزی حجاز و یمن قرار گرفته است. در آغاز طلوع اسلام، این نقطه تنها منطقه مسیحی نشین حجاز بود.

پیامبراسلام (ص) در سال های اول رسالت خود، با سران كشورهای جهان مكاتبه كرد و بدین وسیله آنها را به دین مبین اسلام دعوت نمود. در این بین نامه ای نیز به اسقف نجران نوشت و طی آن مسیحیان نجران را به آئین اسلام دعوت نمود.

استشهاد به واقعه مباهله و استناد به همراهى على و همسر و دو فرزند او با رسول‏ خدا

1 ـ در كلام امام على عليه‏ السلام:

به دنبال امتناع على عليه السلام از بيعت با ابوبكر، ميان آن حضرت و ابوبكر بحث و گفتگويى درگرفت. ابوبكر با تمسك به حديثى از رسول خدا درصدد توجيه كار خويش بود و در مقابل على عليه السلام با او احتجاج مى كرد و از او در مورد شايستگيهاى خود اعتراف مى گرفت و شبيه همين احتجاج را آن حضرت با اصحاب شورى بعد از مرگ عمر نيز داشت. هر دو حديث به حديث منا شده معروف است و در هر دو جا آن حضرت به واقعه مباهله و همراهى خود و همسر و دو فرزندش با رسول خدا اشاره مى كند و آنها سخن او را تأييد مى‌كنند.

ذی الحجه آخرین ماه سال قمری و یکی از مبارک ترین، با شکوه ترین و پرخاطره ترین ماهها برای مسلمانان به ویژه شیعیان جهان می باشد . در این ماه برگهای زرین و مسرت بخشی در تاریخ اسلام رقم خورده و به عنوان میراث جاویدان برای جهان اسلام به یادگار مانده است . از مناسبتهای سرورآفرین این ماه می توان به اول ماه، روز ازدواج حضرت علی و فاطمه زهرا علیهما السلام و تولد حضرت ابراهیم خلیل الرحمن اشاره کرد . روز نهم و دهم به ترتیب روزهای عرفه و عید قربان روزهای پر شکوه اعمال حج را در پی دارد . ولادت امام هادی علیه السلام در روز پانزدهم، حماسه جاویدان عید غدیر در روز هجدهم، ماجرای افتخارآفرین خاتم بخشی علی علیه السلام و نزول آیه ولایت در روز بیست و چهارم و اعطای مدال افتخار «هل اتی » از سوی خداوند متعال به اهل بیت علیهم السلام به خاطر ایثار و فداکاری آن بزرگواران در روز بیست و پنجم این ماه، زینت بخش صفحات تاریخ اسلام گردیده است .

این مناسبتهای ویژه، فرصتهای خوبی برای حق جویان و عاشقان اهل بیت علیهم السلام پدید آورده است تا با بهره گیری از این روزهای روح نواز، پیوندهای معنوی و روحی خویش را با خداوند متعال و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت آن حضرت استمرار بخشیده و در استحکام و ریشه دار نمودن این روابط مبارک بکوشند و به این ترتیب گامهای مؤثری را به سوی سعادت و کامیابی حقیقی بردارند .

در شماره 39 همین مجله (تابستان 72) مقاله ای تحت عنوان «امامت در قرآن و سنت » درج گردیده است. این نوشتار درباره آن مقاله است.

ضمن تمجید و تقدیر از مقاله مزبور، که چون غالبا از مدارک خود اهل تسنن برگرفته شده، در جای خود مقاله ای ممتع و معتبر است، می خواهیم به بهانه آن مقاله در دو مورد بحثی ارائه دهیم:

مورد اول - نویسنده در آن مقاله (صفحه 39) از فخر رازی نقل می کند که حضرت علی علیه السلام طبق آیه مباهله به منزله جان پیامبرصلی الله علیه وآله است. و باز در صفحه 45، در جواب آنان که کلمه «مولی » را در فرمایش حضرت رسول صلی الله علیه وآله در واقعه غدیرخم، به معنی دوست گرفته اند می گوید: «ه: خداوند متعال مدتها قبل از این واقعه، حضرت علی علیه السلام را به منزله جان پیامبرصلی الله علیه وآله در آیه مباهله اعلام نموده ... بود.»

رضا اسلامى

فهرست:

-  اهميت واقعه مباهله

-  مباهله در عرف و لغت عرب

-  مقطع زمانى واقعه مباهله

-  تفصيل واقعه تاريخى مباهله

-  نامه رسول‏ خدا صلى الله عليه وآله

-  مجلس مشورتى بزرگان نجران

-  حوادث بين راه

-  ديدار در مدينه

امام حسن (علیه السلام) یکی از انسان‌های نمونه در تاریخ بشر می‌باشد. او دارای ملکات نفسانی و صفات منحصر به فردی بود. تواضع و فروتنی، خضوع و خشوع، شجاعت و کرامت، ترس و خوف از خداوند، خشم و غضب در برابر همه‌ی ناجوانمردی ها و... سبب امتیاز و جدایی از ایشان از دیگران بود. مجموعه‌ی صفات ذاتی و موروثی، او را بر دیگران برتری داده بود، به طوری که از نظر بیان شجاعت، سخاوت، هیبت، تقوا و عبادت، زبانزد خاص و عام بود. با این که نمی توان عظمت‌های وجود امام حسن (علیه السلام) را به طور کامل بیان کرد، به بعضی از سجایای اخلاقی و علمی ایشان می‌پردازیم.

دکتر مرضیه محمدزاده

متن کامل این مقاله را از این جا بگیرید.

صفحه 1 از 2