نويسنده : مجتهدی، سمیه
استاد راهنما : ثواقب، جهانبخش
مقطع :
رشته : علوم قرآنی شیراز
دانشگاه : دانشگاه شیراز
تاريخ دفاع : 1385
در این پژوهش مناسبات سیاسی- اجتماعی اهل کتاب از دیدگاه قرآن و سیره رسول در عصر پیامبر(ص) را در سه فصل مورد بررسی قرار داده ایم و سعی بر آن شده است که با آیات قرآن همراه باشد. در فصل اول که مفاهیم و کلیات است. مفهوم اهل کتاب (یهود و مسیحیت و مجوس)را توضیح داده ایم. اقسام کافران، اهل ذمه، حقوق اهل کتاب که در پناه اسلام هستند، انواع تعامل آنها(فرهنگی، اجتماعی) با مسلمانان مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم از گروه های یهود و مسیحیت جزیره العرب در عصر پیامبر(ص) اشاره شده است. برخوردهای سیاسی و نظامی مسیحیان و یهود با پیامبر را شرح داده ایم. ماجرای مباهله و اقدامات نظامی، فرهنگی یهود که به مبارزه با پیامبر(ص) و دین اسلام برخاستند، با این وجود پیامبر(ص) به محض ورود به مدینه عهدنامه ای عمومی ترتیب دادند که حقوق یهودیان در آن رعایت می شد، یعنی آنان را در دین و عقاید و مال اموال خویش آزاد می گذاشت اما باز هم آنان بر ضد پیامبر و مسلمانان دست از توطئه بر نمی داشتند. طوایف یهود را توضیح داده ایم. به موقعیت سیاسی- اجتماعی یهود مدینه اشاره کرده ام، یهود بنی نضیر و طرح ترور پیامبر را شرح داده است. به توطئه سران بنی نضیر در شکل گیری جنگ احزاب اشاره شده است. وفا به عهد و احترام به پیمان، حوزه ها و قلمروهای کارشکنی های یهود از جمله سیاسی- نظامی و فرهنگی، شبهه افکنی در مسایل اعتقادی، حربه های فرهنگی جهت اسلام زدایی، کار شکنی های اقتصادی و بحران اقتصادی از توطئه های یهود بوده که اشاره ای به آن شده است. فلسفه اعتراض یهود به تغییر قبله، پی آمدهای کار شکنی یهود انعقاد پیمان نامه، مدارا با یهود و محترم شمردن حقوق آنها، فراخوانی بر نقاط قوت و پرهیز از اختلافات، بحث و مناظره، تحدی، هشدار یا اتمام حجت بر یهود مطالبی را عنوان کرده ایم. در فصل سوم به برخی از رفتارها با غیر مسلمانان در ابعاد فردی، اجتماعی، خانوادگی، اخلاقی، نیز حقوق اجتماعی اهل کتاب بر حکومت اسلامی، و نیز فعالیت های اهل کتاب در جامعه اسلامی در صدر اسلام پرداخته ام.
